Του Andrew Keenan Wong, που μετακόμισε στην Ελλάδα το 2018 για να
εργαστεί σαν Content Marketing Manager στην Blueground.
Το να μαζεύει κανείς σύκα στο διάλειμμα για το μεσημεριανό φαγητό, να πηγαίνει με το ποδήλατο στη δουλειά φορώντας σορτς για 7 μήνες το χρόνο και να μπαίνει κάθε εβδομάδα σε μια κουζίνα γεμάτη με γλυκά χάρη σε κάποια από τις αμέτρητες ονομαστικές εορτές στη διάρκεια του χρόνου φανερώνει ότι το να εργάζεται κανείς στον τομέα της τεχνολογίας στην Ελλάδα δεν έχει σχέση αποκλειστικά με ένα συναρπαστικό οικοσύστημα τεχνολογίας που έχει αναπτυχθεί σε μεσογειακό κλίμα. Ο τομέας της ελληνικής τεχνολογίας είναι ένας συνδυασμός από ταλαντούχους εργαζόμενους παγκόσμιου μεγέθους, που αναζητούν εξελιγμένες λύσεις σε περιορισμούς που οφείλονται σε συνθήκες λιτότητας στην οικονομία και στις υποδομές (που όμως εξελίσσονται). Φυσικά το να βρίσκεται κανείς σε μια χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην Ανατολική Μεσόγειο έχει και εργασιακά πλεονεκτήματα στα οποία κανένας Έλληνας του εξωτερικού ή αλλοδαπός που ενδιαφέρεται να μετοικήσει για μια θέση στον τομέα της τεχνολογίας δεν θα μπορούσε να αντισταθεί.
Οφείλω να παραδεχτώ ότι νιώθω ντροπή που δεν είχα σκεφτεί την Ελλάδα ως τεχνολογικό προορισμό προτού ανακαλύψω την Blueground, μια startup τεχνολογίας διαχείρισης ακινήτων με ειδίκευση στη μίσθωση διαμερισμάτων, στο Linkedin ενώ αναζητούσα χαλαρά δουλειά από τη Γερμανία. Τα δύο χρόνια που εργάστηκα εκεί ως Content Marketing Manager με βοήθησαν να γνωρίσω μεγάλους παίκτες στον τομέα της τεχνολογίας, που επιδιώκουν να αναβαθμίσουν τη θέση της Ελλάδας μετατρέποντάς τη σε κέντρο τεχνολογίας. Όσοι σκέφτονται να μετοικήσουν στην Ελλάδα, ή όσοι ενδιαφέρονται απλώς να μάθουν τι έχει να προσφέρει η ελληνική τεχνολογία ή ακόμα και όσοι ήδη εργάζονται στον τομέα αλλά νιώθουν την ανάγκη να θυμηθούν γιατί η συμβολή τους στο χώρο είναι τόσο σημαντική, σίγουρα θα επωφεληθούν από τα οχτώ συμπεράσματα που παραθέτω στη συνέχεια.
Η άδικη αντίληψη που επικρατεί στο εξωτερικό, σύμφωνα με την οποία οι Έλληνες γενικά δεν ενδιαφέρονται για την εργασία τους, απέχει πάρα πολύ από την πραγματικότητα. Όταν ξεκίνησα να εργάζομαι σε μια startup τεχνολογίας διαχείρισης ακινήτων, κατάλαβα από την πρώτη εβδομάδα ότι θα γινόμουν μέλος μιας ομάδας σκληρά εργαζόμενων ανθρώπων. Βέβαια, ένα μέρος αυτής της συνθήκης οφείλεται στη φύση των startups που βασίζονται κατά κύριο λόγο στις δικές τους δυνάμεις, αλλά συγκριτικά δεδομένα επιβεβαιώνουν αυτή την αντίθεση. Σύμφωνα με δεδομένα του ΟΟΣΑ σχετικά με τις ώρες εργασίας το χρόνο ανά χώρα το 2019 ο μέσος Έλληνας εργάστηκε 1.949 ώρες, σχεδόν τις ίδιες ώρες με τους πολίτες της Νότιας Κορέας, οι οποίοι εργάστηκαν 1.967 ώρες τον ίδιο χρόνο, και σε κάθε περίπτωση πολύ περισσότερο από τους Γερμανούς που εργάστηκαν 1.386 ώρες το 2019.
Αν σχεδιάζετε να μετοικήσετε στην Ελλάδα για να εργαστείτε στον τομέα της τεχνολογίας ή εργάζεστε σε κάποια ελληνική startup από το εξωτερικό, θα βρεθείτε ανάμεσα στα πιο λαμπρά μυαλά της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Έπειτα από μια δεκαετία με περιορισμένες προοπτικές απασχόλησης σε συνδυασμό με τη δωρεάν φοίτηση στα δημόσια πανεπιστήμια της Ελλάδας, έχει δημιουργηθεί μια νέα γενιά στην Ελληνική κοινωνία με υψηλή κατάρτιση που τώρα πραγματοποιεί τα πρώτα βήματα της σταδιοδρομίας της. Σύμφωνα με μια μελέτη της Eurostat το 2018, οι Έλληνες φοιτητές προτιμούν τους τομείς των Επιστημών, της Τεχνολογίας, της Μηχανικής και των Μαθηματικών (STEM fields) σε ποσοστά ελαφρώς πιο υψηλά από τον μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης των 27 (το 9,1% των αποφοίτων προέρχονται από τις Φυσικές επιστήμες, τα μαθηματικά και τη στατιστική, ενώ το 16,1% προέρχεται από τη Μηχανική, τον τομέα των Κατασκευών και της Βιομηχανίας).
Όταν υπέγραψα για να έρθω να εργαστώ στην Ελλάδα σε μια startup, πάντα είχα στο πίσω μέρος του μυαλού μου ότι το να βρω δουλειά ως ξένος σε μια χώρα με υψηλά ποσοστά ανεργίας στους νέους ήταν προνόμιο, εξαιτίας του οποίου ενδεχομένως να γινόμουν στόχος κατηγοριών ότι αρπάζω τη δουλειά από τους ντόπιους. Για άλλη μια φορά, οι φόβοι μου αποδείχτηκαν αβάσιμοι, καθώς ποτέ κανείς δεν με κατηγόρησε για κάτι τέτοιο. Ένιωθα ότι η ομάδα μου θεωρούσε πολύτιμη τη συνεισφορά μου στην εταιρεία και με έβλεπε ως φορέα αλλαγής.
Θα απέδιδα το ζεστό καλωσόρισμα (ή την ξενοφιλία, αν θέλετε) τόσο στην εξωστρεφή φύση των Ελλήνων αλλά και στους ισχυρούς δεσμούς που διατηρούν οι ξένοι με την Ελλάδα. Για τους αγγλόφωνους και όσους είναι συνηθισμένοι να εργάζονται στα αγγλικά, το επίπεδο της γλωσσικής ικανότητας είναι εξαιρετικό και εκτός γραφείου αν κάποιος μιλάει έστω τα βασικά, οι Έλληνες είναι πρόθυμοι να επικοινωνήσουν μαζί του. (Φιλική προτροπή: σας συστήνω ανεπιφίλακτα να μάθετε τη γλώσσα, γιατί θα κερδίσετε την εκτίμηση και το σεβασμό όποιου συναντάτε. Ξεκινήστε με βασικές προτάσεις των τριών λέξεων και η εμπειρία σας από τη διαμονή στη χώρα θα είναι πολύ πιο ολοκληρωμένη και πλούσια).
Η φιλική διάθεση που προανέφερα σημαίνει ότι η δικτύωση εντός του ελληνικού οικοσυστήματος τεχνολογίας γίνεται χωρίς ιδιαίτερη προσπάθεια. Γρήγορα διαπίστωσα ότι ο τομέας τεχνολογίας στην Αθήνα είναι χώρος με στενή διασύνδεση, οπότε έπειτα από ένα μόλις μήνα ένιωθα ότι είμαι μέρος της κοινότητας. Διάφοροι γνωστοί συχνά γνώριζαν έναν συνάδελφο από το γραφείο μου, και σύντομα όλοι έμαθαν ότι ένας Καναδός δουλεύει στην Blueground πριν καν εγώ τους γνωρίσω.
Οι νέοι Έλληνες στρέφονται στην τεχνολογία καθώς αποτελεί μια εναλλακτική λύση σε σχέση με τους παραδοσιακούς θεσμικούς εργοδότες, και ενθουσιάζονται με την προοπτική του ότι θα επαναπροσδιορίσουν την ταυτότητα της χώρας τους προβάλλοντας τις καινοτομίες της σε όλο τον κόσμο. Αυτός ο μετασχηματισμός πραγματοποιείται με 23 κεφάλαια επιχειρηματικών συμμετοχών και 32 επιταχυντές, σύμφωνα με την τελευταία καταμέτρηση. Ομάδες, όπως η Endeavor Greece, συνεργάζονται με πολλά υποσχόμενες ελληνικές startups με σκοπό να τις συνδέσουν με τους κατάλληλους πόρους για να αναπτυχθούν, δημιουργώντας ένα οικοσύστημα τεχνολογίας όπου οι εταιρείες αυτές μπορούν να εξελιχθούν.
Και αν όλα αυτά ακούγονται λίγο αποπνικτικά, καλό θα ήταν να έχετε υπόψη σας ότι η Ελλάδα έχει εξελιχθεί σε σημαντικό προορισμό ψηφιακών νομάδων. Μπορεί να συναντήσει κανείς Έλληνες της διασποράς και περιπλανώμενους επιχειρηματίες τεχνολογίας σε κάποιο από τα coworking spaces της Αθήνας όπως το Stone Soup και το Impact Hub ή σε κάποια από τις όλο και περισσότερες συναντήσεις τεχνολογίας (tech meetups) που πραγματοποιούνται κάθε χρόνο.
Ο τρόπος που η τεχνολογία εκσυγχρονίζει τους βασικούς παραγωγικούς τομείς της οικονομίας δεν είναι αποκλειστικό προνόμιο της Ελλάδας. Αλλά τα προϊόντα και οι εφαρμογές που προκύπτουν από αυτή την παρέμβαση είναι μοναδικά. Ας πάρουμε τη ναυτιλία, για παράδειγμα. Χάρη στη μακρά ιστορία της Ελλάδας στον τομέα της εμπορικής ναυτιλίας και στη πλεονεκτική γεωγραφική θέση της χώρας, καθώς βρίσκεται στο σημείο που η Ευρώπη αγγίζει την Ανατολική Μεσόγειο και τη διώρυγα του Σουέζ, δεν είναι να απορεί κανείς που η ναυτιλία απέφερε περισσότερα από 11€ δισεκατομμύρια στην οικονομία της χώρας το 2019. Startup και προϊόντα όπως τα Signal Ocean, DeepSea και Procureship έχουν αναλάβει να συνδέσουν αυτόν τον θεμελιώδη τομέα οικονομικής δραστηριότητας με τη σύγχρονη εποχή. Σήμερα οι ναυτιλιακές εταιρείες μπορούν να παίρνουν γρήγορα πιο ακριβείς και βασισμένες στα δεδομένα αποφάσεις για τις προμήθειες, την απόδοση των σκαφών και εξοικονόμηση δαπανών χάρη σε αυτή την εξέλιξη της τεχνολογίας στο θαλάσσιο χώρο. Η Marine Traffic, μια εταιρεία με έδρα την Αθήνα, έχει ως στόχο να εισαγάγει τις καινοτομίες του 21ου αιώνα στον τομέα της ναυτιλίας. Συνδεθείτε με την κοινότητα ανοιχτού κώδικα για τον εντοπισμό των πλοίων και την maritime intelligence και παρακολουθήστε μια εντυπωσιακή οπτικοποίηση της κυκλοφορίας πλοίων σε πραγματικό χρόνο αλλά και της ιστορικής κυκλοφορίας πλοίων σε επτά θάλασσες ταυτόχρονα.
Η ναυτιλία δεν είναι ο μόνος τομέας που η Ελλάδα αξιοποιεί την εγχώρια ζήτηση και το εξειδικευμένο εργατικό δυναμικό της για να αναπτύξει νέα τεχνολογικά προϊόντα παγκόσμιας κλίμακας. Μπορεί κανείς να αναφέρει οποιονδήποτε από τους κύριους παραγωγικούς τομείς της Ελλάδας και θα ανακαλύψει ότι υπάρχουν τεχνολογικές καινοτομίες, όπως η γεωργία (με τη βελτιστοποίηση της απόδοσης των καλλιεργειών μέσω της μηχανικής μάθησης από την Augmenta) ή ο τουρισμός (με την αναζήτηση εισιτηρίων και τη μηχανή κράτησης της FerryHopper η οποία απλοποιεί τα δρομολόγια όσων ταξιδεύουν από νησί σε νησί). Η θέση της Ελλάδας, η οποία βρίσκεται στα σύνορα της Ευρώπης, εξασφαλίζει ότι τεχνολογίες «σύνδεσης και άμεσης λειτουργίας» (plug and play) που αναπτύχθηκαν στη χώρα μπορούν να βρουν εφαρμογή και σε άλλες χώρες που διαθέτουν αναπτυσσόμενες υποδομές τεχνολογίας. Τέτοια περίπτωση ήταν η διεύρυνση της BEAT στη Λατινική Αμερική, όπου οι συνθήκες που επικρατούσαν στην αγορά της Κολομβίας, του Περού, της Χιλής, της Αργεντινής και του Μεξικό αποδείχτηκε ότι ταίριαζαν με την εφαρμογή «Made in Greece» για την κλήση ταξί για κινητές συσκευές της BEAT.
Ταυτόχρονα, η ελληνική εταιρεία Hellas Direct έχει μετασχηματίσει τον τομέα των ασφαλειών στην Ελλάδα και σχεδιάζει στο άμεσο μέλλον να επεκταθεί στη Ρουμανία. Η εταιρεία Orfium, που επικεντρώνεται στη διαχείριση πνευματικών δικαιωμάτων στο χώρο της μουσικής προσφέρει λύσεις τεχνολογίας για κατόχους πνευματικών δικαιωμάτων και έχει μετασχηματίσει τη μουσική βιομηχανία τόσο στην Ελλάδα όσο και στις Ηνωμένες Πολιτείες. Τέλος, η Hack the Box, που έχει την έδρα της στην Ελλάδα και στο Ηνωμένο Βασίλειο, έχει δημιουργήσει τη μεγαλύτερη διαδικτυακή κοινότητα από hackers, στην οποία οι hacker μπορούν να δοκιμάσουν και να εξελίξουν τις δεξιότητές τους στον τομέα της κυβερνοασφάλειας.
Οι Έλληνες που έχω συναντήσει είναι φανερό ότι νιώθουν υπερηφάνια για την τελευταία γενιά των startup τεχνολογίας που έχουν δημιουργηθεί, και μια ματιά στην οθόνη του κινητού τους αρκεί για να αποδείξει τον ενθουσιασμό με τον οποίο υιοθετούν τα νέα brand τους. Από το αξιοποιήσουν την Beat για να καλέσουν ένα ταξί για το κέντρο της πόλης μέχρι να κάνουν παραγγελία στην e-Food για το γραφείο (ή για το χώρο εργασίας τους στο σπίτι), υπάρχουν πολυάριθμες Β2Β brands και startups που εξυπηρετούν θεσμικούς πελάτες, από τις υπηρεσίες των οποίων μπορεί να επωφεληθεί κανείς δίχως να γνωρίζει καλά κακά το ονομά τους.
Ας μην ξεχνάμε ότι η συνεχιζόμενη πανδημία και τα διαδοχικά lockdown στην Ελλάδα πολλαπλασιάζουν το ποσοστό των ανθρώπων στη χώρα που εμπιστεύονται το διαδίκτυο για τις συναλλαγές τους. Ο χρόνος που περνάμε στο σπίτι έχει συμβάλει αποφασιστικά στην ανάπτυξη κάποιων startup όπως οι InstaCart και Workable που έπρεπε να ανταποκριθούν αποτελεσματικά στη μεγάλη ζήτηση. Η πλατφόρμα σύγκρισης τιμών και αναφοράς Skroutz έχει σημειώσει ανάπτυξη ρεκόρ από το ξέσπασμα της πανδημίας, γεγονός που της επιτρέπει να διανύσει το «τελευταίο μίλι» και να επεκταθεί στον τομέα της παράδοσης προϊόντων με την πρόσφατη εξαγορά της MyJobNow Delivery, που είναι υπεύθυνη για τη λειτουργία της υπηρεσίας SendX.
Αν και απέχει πολύ από την τελειότητα και από το να προσφέρει όλες τις υπηρεσίες διαδικτυακά, ο δημόσιος τομέας της χώρας εκσυγχρονίζεται. Με τη συνδρομή ενός αφοσιωμένου Υπουργείου Ψηφιακής Μεταρρύθμισης, οι περιορισμοί που μας έχει επιβάλει η πανδημία έχουν καταστήσει τις διαδικτυακές υπηρεσίες του δημόσιου τομέα αναγκαίες. Πίσω, στο όχι και τόσο μακρινό 2018, όταν έπρεπε να τρέχω από γραφείο σε γραφείο με ένα σωρό χαρτιά προκειμένου να αποκτήσω την άδεια παραμονής μου, δεν θα μπορούσα ποτέ να φανταστώ ότι μέσα σε δύο χρόνια, η ίδια διαδικασία θα μπορούσε να ολοκληρωθεί διαδικτυακά, και μάλιστα με ένα σύστημα διαδικτυακών ραντεβού που αντικαθιστά τις ώρες που ξοδεύει κανείς σε μια ατέλειωτη ουρά αναμονής μέχρι να ανοίξουν τα γραφεία.
Η κεντρική πύλη κυβερνητικών υπηρεσιών, την οποία μπορεί να αξιοποιήσει κανείς μέσω του gov.gr, από την εποχή της έναρξης λειτουργίας της εφαρμογής για κινητές συσκευές στα μέσα του Δεκεμβρίου του 2020, είχε επεξεργατεί περισσότερα από 772.000 ψηφιακά έγγραφα, και έχει εκδώσει 6,6 εκατομμύρια συνταγογραφήσεις φαρμάκων και 2,3 εκατομμύρια παραπεμπτικά ιατρικών εξετάσεων.
Ας μιλήσουμε για τους μισθούς. Συχνά πρόκειται για την αιτία που μεταναστεύουν οι Έλληνες, καθώς και το λόγο που αποτρέπει την επιστροφή τους. Ωστόσο οι μισθοί στον τομέα της τεχνολογίας ανεβαίνουν. Σύμφωνα με την έρευνα της Randstand για την Ελλάδα το 2000, ένας IT business analyst μπορεί να κερδίσει από €1,800 έως €3,200 μεικτά το μήνα, ενώ ένας Product Owner από €1,800 έως €3,500 μεικτά το μήνα (ποσό που πολλαπλασιάζεται επί 14 μισθούς). Για όσους εργάζονται στο εξωτερικό και δεν είναι εξοικειωμένοι με το ελληνικό σύστημα πληρωμής, και ανάλογα με το πώς βλέπει κανείς τα πράγματα, ο 13ος και ο 14ος μισθός (που στην αγγλική πραγματικότητα θα ήταν κάτι σαν «δώρα») είναι πολύ καλά «bonus».
Πόλεις, όπως η Αθήνα και η Θεσσαλονίκη, προσφέρουν στους εκπατρισμένους και στους Έλληνες που έχουν επαναπατριστεί την ευκαιρία να αποταμιεύσουν και να ζήσουν άνετα, χωρίς να στερούνται τις ανέσεις και τις πολυτέλειες που προσφέρουν. Από την εμπειρία μου, παρέες φίλων στην Ελλάδα συναντιούνται και διασκεδαζουν συχνά βγαίνοντας έξω, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι ξοδεύουν όλα τα χρήματά τους σε μια έξοδο. Άλλος τρόπος να ψυχαγωγηθεί κανείς χωρίς να ξοδεύει πολλά χρήματα είναι να ψωνίζει κάθε εβδομάδα στις υπαίθριες λαϊκές αγορές όπου ντόπιοι καλλιεργητές διαθέτουν τα προϊόντα τους σε πολύ φιλικές τιμές.
Ενώ όσοι ζουν στο εξωτερικό ονειρεύονται να κάνουν μια φορά στη ζωή τους διακοπές, ταξίδι του μέλιτος ή ένα ταξίδι μετά την αποφοίτησή τους στην Ελλάδα, εσείς θα μπορείτε να απολαμβάνετε το ηλιοβασίλεμα της Σαντορίνης και τα μοναστήρια των Μετεώρων κάθε σαβατοκύριακο! Μάλιστα, ένας από τους λόγους που θα ήθελε κανείς να κατοικήσει στην Ελλάδα είναι να έχει άφθονο ελεύθερο χρόνο και ένα σωρό ανεπίσημες προτάσεις από φίλους και συναδέλφους. Και βέβαια, σύντομα θα λάβετε κάποια πρόσκληση για να επισκεφτείτε ένα από τα λιγότερο γνωστά νησιά. Μήπως ονειρεύεστε να απολαύσετε το δείπνο σας με θέα στην Ακρόπολη; Μου ακούγεται σαν μια έξοδο Τρίτη βράδυ παρέα με συναδέλφους!
Μήπως κεντρίσαμε το ενδιαφέρον σας και επιθυμείτε να εργαστείτε στο χώρο της ελληνικής τεχνολογίας; Δημιουργήστε ένα προφίλ στο WorkInTech.gr και οι recruiters και οι καλύτερες startup της Ελλάδας θα λάβουν το βιογραφικό σας!