Συνέντευξη με τη Κώστα Μάλλιο. Η συγκεκριμένη συνέντευξη αποτελεί μια από τις πολλές που μπορείτε να βρείτε στο Greek Tech Revolution report. Μπορείτε να βρείτε το report και να μείνετε συντονισμένοι στα κανάλια μας για ακόμα περισσότερες συνεντεύξεις από την έκδοση του 2020.
Ο τρόπος με τον οποίο οι Έλληνες επιχειρηματίες και founders, οι επενδυτές αλλά και οι μεγάλοι παίκτες της τεχνολογίας από το εξωτερικό αλληλεπιδρούν, διαμορφώνοντας μια αλυσίδα αξίας που πρέπει να μεγεθύνουμε για την περαιτέρω ανάπτυξη του οικοσυστήματος, αποτυπώνεται τέλεια στο πρόσωπο του Κώστα Μάλλιου.
Αναφερθήκαμε στη Think Silicon, την ελληνική εταιρεία που ξεκίνησε από την Πάτρα και δραστηριοποιείται στον κλάδο των ημιαγωγών, η οποία το 2020 εξαγοράστηκε από τον αμερικανικό κολοσσό Applied Materials. Στην Applied Materials, υπεύθυνος για την εύρεση στόχων εξαγοράς παγκοσμίως είναι ο Εταιρικός Αντιπρόεδρος και Γενικός Διευθυντής της, Κώστας Μάλλιος. Στο δε οικοσύστημα καινοτομίας της Πάτρας δραστηριοποιούνται μέσω εξαγορών ελληνικών ομάδων εδώ και χρόνια οι αμερικανικές Dialog και Citrix – η Dialog ήταν ο πρώτος πελάτης της Think Silicon, ήδη απο το 2010. Όσο για το ποιος έφερε σε επαφή τον Κώστα Μάλλιο με τη Think Silicon, ήταν ο ιδρυτής της Innoetics, της ελληνικής εταιρείας που εξαγοράστηκε το 2017 από τη Samsung, και την οποία ο Κώστας Μάλλιος είχε βοηθήσει καθοριστικά πριν μπει στην ομάδα της Applied Materials.
Το «γαϊτανάκι» αυτό ευτυχών συμπτώσεων έχει σημασία. Είναι ενδεικτικό της πολλαπλασιαστικής επίδρασης που μπορεί να έχει ο Ελληνισμός της διασποράς στην εγχώρια τεχνολογική επιχειρηματικότητα, αλλά και της εμπειρίας δεκαετιών που φέρνει ο Κώστας Μάλλιος στο τραπέζι. Ο ίδιος πιστεύει στη δύναμη των ιδεών, αλλά και στην ικανότητα κάθε ατόμου να κάνει τη διαφορά. Οι εμπειρίες του στη δημιουργία και επέκταση επιχειρήσεων εκτείνονται στα πεδία έρευνας και ανάπτυξης προϊόντων και επιχειρήσεων, αλλά και συγχωνεύσεων και εξαγορών. Διετέλεσε Αντιπρόεδρος στην Intellectual Ventures, ενώ πέρασε δεκαπέντε χρόνια στη Microsoft, σε μια σειρά εκτελεστικών ρόλων. Κατέχει MBA στη Διοίκηση και την Τεχνολογία από το Rensselaer Polytechnic Institute και πτυχίο BSc στη Διαχείριση Μάρκετινγκ από το Siena College.
Ο Κώστας Μάλλιος μας πάει πίσω στο 2011. «Τότε στην Ελλάδα δεν υπήρχαν χρήματα για επιχειρηματίες, ήθελα λοιπόν να ξεκινήσω ένα angel fund ή ένα seed fund. Ήθελαν όλοι να συζητήσουμε, λόγω της πορείας μου στη Microsoft, όμως στο τέλος κανείς δεν έβαζε χρήματα.» Με τη χρηματοδότηση που προέκυψε από τα ευρωπαϊκά JEREMIE funds δημιουργήθηκε ένα κίνητρο. Όμως, όταν το 2012 χτίστηκε το PJ Tech Catalyst της Τράπεζας Πειραιώς, στη διοικητική ομάδα του οποίου συμμετείχε, διαπίστωσε από πρώτο χέρι ότι το ελληνικό οικοσύστημα ήταν ακόμη ανώριμο. «Μας ζητούσαν χρήματα ως επιχορηγήσεις. Ήθελαν τρία χρόνια μισθούς και μετά να περιμένουν την επόμενη επιχορήγηση. Δεν υπήρχαν καλοί σύμβουλοι ούτε καλοί επιχειρηματίες. Δεν είχαμε deal flow. Ήταν σαν να είχαμε βάλει μια σκηνή στην έρημο, περιμένοντας να περάσει κάποιος.»
Η διαφορά σε σχέση με τη σημερινή εικόνα, μια δεκαετία περίπου μετά, είναι έντονη. «Ήταν μια μεγάλη αλλαγή κουλτούρας αυτή που συντελέστηκε μετά την κρίση. Οι εταιρείες που ήταν ανώριμες, που δεν έπρεπε να λάβουν χρηματοδότηση, αυτές έχουν κλείσει. Αλλά υπάρχουν πια στην Ελλάδα διαδοχικοί γύροι χρηματοδότησης για άλλες εταιρείες. Μέχρι πριν 6 μήνες μπορούσα να πω ότι είχα εμπλακεί ή ότι υπήρξα μέτοχος σε 2 από τις 3 μεγαλύτερες εξαγορές του οικοσυστήματος καινοτομίας στην ελληνική ιστορία. Τώρα, 6 μήνες μετά, το τοπίο έχει αλλάξει τελείως. Αυτό ακριβώς επιδιώκαμε.»
«Άκουσα ότι η Amazon Web Services ανοίγει γραφείο στην Αθήνα», αναφέρει με ενθουσιασμό. «Έχει αλλάξει το πώς μας βλέπουν οι μεγάλοι παίκτες της τεχνολογίας. Εμείς έχουμε γραφείο στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη, έχουμε τη Think Silicon στην Πάτρα και προσλαμβάνουμε κόσμο. Υπάρχει ένα τροχός ανάπτυξης που έχει χτιστεί. Όμως είναι εύθραυστος και πρέπει να σκεφτούμε τι χρειάζεται για να συνεχίσει.»
«Στην Ελλάδα βρισκόμαστε ακόμα στην εκθετική καμπύλη ανάπτυξης. Από οικονομική άποψη, το 2020 είδαμε μερικές από τις μεγαλύτερες εξαγορές στην τεχνολογία. Είδαμε πολλούς γύρους χρηματοδότησης της τάξεως των 10 εκατομμυρίων δολαρίων και πάνω. Αυτό ήταν ανήκουστο πριν 4 χρόνια.» Ο Μιχάλης Ζέκκος αναφέρθηκε στη χρηματοδότηση που έλαβαν εταιρείες όπως η Skroutz, η TileDB και η Plum, στα τοπικά venture capital funds όπως η Marathon VC, που σήκωσαν νέα κεφάλαια προς επένδυση, αλλά και σε διεθνείς παίκτες όπως η Bessemer, που εισέρχονται στην ελληνική αγορά για πρώτη φορά, επενδύοντας σε εταιρείες όπως συνέβη με την περίπτωση της Netdata. «Υπάρχει μεγάλη πρόοδος, αλλά είμαστε ακόμα στο στάδιο της καλλιέργειας του οικοσυστήματος. Το πώς θα χειριστούμε τα επόμενα 2 χρόνια πιθανότατα θα καθορίσει την τροχιά.»
Ο Κώστας Μάλλιος παρατηρεί πάντως ότι η κυβέρνηση παίζει ακόμα κομβικό ρόλο στην εγχώρια επιχειρηματικότητα κι αυτό δεν είναι απαραίτητα κάτι καλό. «Αλλάζει το brand της χώρας σε κάθε αλλαγή κυβέρνησης», διαπιστώνει. «Για να βάλει ένας επενδυτής χρήματα σε μια χώρα θέλει σταθερότητα. Δυστυχώς, υπήρξαν πολλές αλλαγές στο επιχειρηματικό περιβάλλον τα τελευταία χρόνια. Η Ελλάδα δεν έχει σταθερό περιβάλλον φορολόγησης. Ειδικά με νόμους που είχαν αναδρομική ισχύ, θυμάμαι να λέω ‘καλύτερα να κάψουμε τη χώρα μας και να ξαναρχίσουμε από την αρχή’, γιατί δεν υπάρχει περίπτωση να μείνει επενδυτής και να πληρώσει φόρους αναδρομικά.»
Την ίδια στιγμή, διαπιστώνει ότι «το κλείσιμο της κοινωνίας και της οικονομίας δεν βοηθούσε». Πέρα από κάποιες δραστηριότητες όπως η ναυτιλία «δεν θέλαμε να είμαστε διεθνώς ανταγωνιστικοί σε άλλα πράγματα. Παίζαμε μόνο στα Βαλκάνια». Αυτό αλλάζει και είναι σημαντικό, με το διαδίκτυο να δημιουργεί τεράστιες δυνατότητες. «Πέρασα τρεις μήνες στην Ελλάδα το καλοκαίρι. Αυτή η αλλαγή στην απομακρυσμένη εργασία είναι χρυσή ευκαιρία για να δουλέψει κάποιος εδώ. Ποιος θέλει να βρίσκεται στο Λονδίνο τους χειμωνιάτικους μήνες; Η Ελλάδα πρέπει να εκμεταλλευτεί το νέο μέλλον της εργασίας.»
Ο Κώστας Μάλλιος επισημαίνει ότι η ύπαρξη «τεχνολογικού ταλέντου» στην αγορά αποτελεί ίσως τη σημαντικότερη προϋπόθεση για την ανάπτυξη του οικοσυστήματος. «Το επόμενο είναι το κόστος, ανά άτομο, για τις υποδομές. Βέβαια, το πολιτικό και το κανονιστικό κόστος δεν είναι αμελητέα. Δεν μπλέκεις εύκολα με το ελληνικό δημόσιο, το σκέφτεσαι, ειδικά αν έχεις έρθει από το εξωτερικό και δεν έχεις τον τρόπο ή το μέσο να ξεμπλέξεις, όπως μπορούν να κάνουν οι Έλληνες επιχειρηματίες που γνωρίζουν καλύτερα το τοπίο.»
Πίσω όμως στο ταλέντο, ο Κώστας Μάλλιος θεωρεί ότι η ελληνική κυβέρνηση πρέπει να υιοθετήσει μια ενεργή πολιτική προσέλκυσης εργαζομένων από ξένες χώρες. «Εγώ που προσλαμβάνω βλέπω ότι έχω ‘χτυπήσει’ πια όλη την αγορά. Ζητάω πολύ εξειδικευμένα πράγματα και χρειάζομαι πολλούς τεχνικούς με γνώσεις. Υπάρχουν εκατοντάδες άνθρωποι στην Ελλάδα με προσόντα, όχι όμως χιλιάδες που χρειάζονται για τη μεγέθυνση του οικοσυστήματος. Θα μπορούσαμε να φέρουμε ταλέντα από άλλες χώρες της Ευρώπης. Εμείς το κάναμε, φέραμε 4 άτομα από τη Νορβηγία και τη Γερμανία. Για να τους προσελκύσουμε δώσαμε στους εργαζόμενούς μας πολύ καλούς μισθούς, προνόμια, αυτοκίνητα. Θέλαμε να τους δείξουμε πώς είναι ένα περιβάλλον παγκόσμιας κλάσης.» Το συναισθηματικό δέσιμο με την Ελλάδα είναι επίσης σημαντικός μοχλός προσέλκυσης ταλέντων. «Μετανάστες σαν εμένα που έχουν ζήσει στην Αυστραλία και τη Γερμανία, αυτοί θα ήταν οι πρώτοι που θα μπορούσες να φέρεις πίσω.
«Η σημασία των ανθρώπινων δικτύων είναι επίσης τεράστια. Το network της Ελλάδας μπορεί να είναι το νούμερο ένα asset μας», επισημαίνει, δίνοντας την έμφαση στη μεθοδικότητα και στη συλλογική προσπάθεια οικοδόμησης μιας κοινότητας ανθρώπων που έχουν αποκτήσει κάποια σύνδεση με την Ελλάδα χάρη σε μια διοργάνωση, ένα διεθνές συνέδριο, αλλά και στοχευμένα ταξίδια «εργασίας και αναψυχής» για την παρουσίαση του οικοσυστήματος σε επισκέπτες από το εξωτερικό.
«Το Delphi Economic Forum ήταν καλό παράδειγμα, με πάνελ πολύ υψηλού επιπέδου. Εγώ, αντίστοιχα, έχω χτίσει ένα μεγάλο δίκτυο μέσα από τον κόσμο που γνώρισα στα TED. Βέβαια, σε διοργανώσεις όπως το TED απλώς συζητάς. Οι συνεργασίες προκύπτουν στο περιθώριο μιας διοργάνωσης. Πρέπει να ξέρεις πότε είναι η κατάλληλη στιγμή», εξηγεί.
Σημασία έχει επίσης το follow-up μιας διοργάνωσης στη διάρκεια της χρονιάς. Προτείνει να υπάρχουν “satellite events” σε μια σειρά από σημεία στον παγκόσμιο χάρτη. «Αυτό που κάνουν τέτοιου είδους εκδηλώσεις είναι να επεκτείνουν το δίκτυο και να αυξάνουν τη διάδραση μεταξύ των συμμετεχόντων. Διαμορφώνονται έτσι σχέσεις μεταξύ έξυπνων ανθρώπων που θα βρουν κοινά στοιχεία και θα αναζητήσουν στην κοινότητά τους τον κατάλληλο άνθρωπο ή την απαραίτητη χρηματοδότηση. Πρέπει να ξέρεις το κοινό σου και να έχεις μια πρόταση με αξία. Όλοι θέλουν να κάνουν μια καλή συμφωνία. Αν λοιπόν μια εταιρεία ψάχνει χρηματοδότηση, αρκεί ένα email σε κάποιον από αυτό το δίκτυο για να βολιδοσκοπηθούν οι προθέσεις του να επενδύσει.»
«Όλα βασίζονται στις διαπροσωπικές σχέσεις και από κάπου πρέπει να ξεκινήσεις. Πρέπει λοιπόν να βρεις κόσμο που να θέλει να δώσει κάτι πίσω στη χώρα, αλλά και να υπάρχει κάποιο όφελος και για αυτόν. Έφερα μια ομάδα VCs στη Λευκάδα. Περάσαμε καταπληκτικά και από τότε υπάρχει μια ανοιχτή συζήτηση μαζί τους μέσω WhatsApp. Είδαν την όμορφη πλευρά της Ελλάδας, δέθηκαν με τη χώρα. Αν φέρνεις κοντά αυτούς τους ανθρώπους, μετά από λίγα χρόνια κάτι θα γίνει.»