Η Endeavor Greece πραγματοποίησε μία συζήτηση (Ask Me Anything session) στην οποία συμμετείχαν ο Άρης Κωνσταντινίδης, General Partner της Kreos Capital, ο Ανδρέας Αριστοτέλης Δημητρίου, Venture Debt Investment Officer στην European Investment Bank και η Zaya Kadyrova, Principal στο EBRD Venture Capital, με συντονιστή τον Απόστολο Φωτεινάκη, Chief Financial Officer στην Blueground. Οι συμμετέχοντες συζητούν τις δομές χρηματοδότησης επιχειρηματικού χρέους τους, τις διαδικασίες στις οποίες υποβάλλονται όταν χρηματοδοτούν εταιρείες, μπαίνουν στη θέση όσων αναζητούν χρηματοδότηση χρέους και πώς η τρέχουσα κατάσταση και η δυναμική της αγοράς επηρεάζουν τη λήψη αποφάσεων.
Η κα. Kadyrova ξεκίνησε τη συζήτηση εξηγώντας όσα προσφέρουν ως εταιρεία. Στόχος τους είναι εταιρείες που βρίσκονται στο στάδιο της ανάπτυξης, και μάλιστα όσες συγκεντρώνουν τουλάχιστον 10 εκατομμύρια δολάρια ετήσια έσοδα ή και περισσότερα. Επιπλέον, ένα από τα κριτήρια στα οποία επικεντρώνονται είναι να έχουν καταξιωμένους επενδυτές κεφαλαίων επιχειρηματικού κινδύνου / επενδυτές μετοχικού κεφαλαίου στην κεφαλαιοποίηση.
Χάρη στο γεγονός ότι λειτουργούν πρωτίστως ως επενδυτές μετοχικού κεφαλαίου, η χρηματοδότηση του επιχειρηματικού χρέους αποτελεί μια επιλογή κυρίως για τις εταιρείες εκείνες που θεωρούν ότι είναι πλέον αργά για μια επένδυση μετοχικού κεφαλαίου ή ότι οι ενημερώσεις είναι περιορισμένες. Με δεδομένο τον τρόπο που λειτουργεί η επιχείρηση, υπάρχει και το δομικό στοιχείο του τόκου, ώστε το χρέος να αποπληρώνεται σε μηνιαία ή τριμηνιαία βάση. Επιπλέον, υπάρχει και το στοιχείο της εγγύησης, όπου προβλέπεται συνήθως μια εγγυητική κάλυψη 8%-10%, γεγονός που σημαίνει ότι το 8%-10% του δανείου μπορεί να μετατραπεί σε ίδια κεφάλαια στον τελευταίο κύκλο χρηματοδότησης.
Απαντώντας στην ίδια ερώτηση, ο κ. Κωνσταντινίδης εξηγεί ότι η Kreos Capital έχει κατ’ ουσία εξελιχθεί παράλληλα με την αγορά, καθώς χάρη στη μακρά ενασχόλησή της στον τομέα αυτό και στην πολύτιμη εμπειρία που έχει αποκτήσει, έχει διαιρέσει τη διαδικασία σε 3 στάδια.
Υπάρχουν πολυάριθμα εμπόδια, και επιθυμία είναι η Kreos να ακολουθεί τις εταιρείες στην τροχιά ανάπτυξής τους, να επενδύει σε αυτές και να τους παρέχει περισσότερα κεφάλαια όταν αυτό θεωρείται απαραίτητο.
O κ. Αριστοτέλης Δημητρίου, ο οποίος εργάζεται στην Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, παρουσιάζει μια προσέγγιση παρόμοια με εκείνη των άλλων συμμετεχόντων, στην οποία λίγο πολύ επιμερίζουν τις ενδεχόμενες επενδύσεις τους σε τρία στάδια.
«Η επενδυτική στρατηγική τους ακολουθεί τρεις πυλώνες οριζόντια και κάθετα ανάλογα με το είδος της Έρευνας και Ανάπτυξης, με το τι κάνει η εταιρεία έναντι του χρόνου και της δομής των εσόδων.»
Αριστοτέλης Δημητρίου
«Ποια είναι η κατάλληλη στιγμή για να συγκεντρώσουν δανειακά κεφάλαια και ποια είναι η κατάλληλη χρονική στιγμή για να συγκεντρώσουν κεφάλαια οι εταιρείες;»
Απόστολο Φωτεινάκη
H κα. Kadyrova συμβουλεύει, με αφορμή την πείρα που έχει αποκτήσει από τη συνεργασία της με εταιρείες που έχουν χαρτοφυλάκιο μετοχών, να συζητήσει κανείς για πιθανή χρηματοδότηση του επιχειρηματικού χρέους (venture debt), και αν κάτι τέτοιο είναι πιθανό αφού ολοκληρώσει τον κύκλο χρηματοδότησής της με μετοχικό κεφάλαιο. Επισημαίνει μάλιστα ότι κάνοντας κάτι τέτοιο μπορεί να διαπραγματευτεί κανείς και να συζητήσει για ισολογισμούς, και ίσως καταφέρει να διασφαλίσει κάποιο δικαίωμα προαίρεσης για τον ίδιο. Αν και αυτό διαφέρει από περίπτωση σε περίπτωση, προτείνει να πραγματοποιηθεί αυτή τη διαδικασία λίγο μετά την τελευταία αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου (equity raise).
Ο κ. Κωνσταντινίδης απαντάει σε αυτή την ερώτηση επισημαίνοντας ένα προηγούμενο επιχείρημά του, ότι δηλαδή υπάρχει η σωστή και η λάθος στιγμή για την ανάληψη χρέους, γεγονός που θα επηρεάσει το αποτέλεσμα και την ανάπτυξη της εταιρείας. Δηλώνει μάλιστα ότι οι συζητήσεις που κάνουν τώρα με στελέχη του ανώτερου διοικητικού επιπέδου από τις εταιρείες στις οποίες επενδύουν είναι εντελώς διαφορετικές από τις συζητήσεις που έκαναν στο παρελθόν σε σχέση με την κατανόηση της χρησιμότητας του δανείου.
«Δεν αντικαθιστούμε το μετοχικό κεφάλαιο.»
Άρης Κωνσταντινίδης
Αν δεν μπορεί κανείς να αυξήσει το μετοχικό κεφάλαιο ή να βρει την απαραίτητη χρηματοδότηση από επενδυτές μετοχικού κεφαλαίου, τότε αυτοί δεν είναι οι κατάλληλοι επενδυτές για την εταιρεία σας. Το δάνειο λειτουργεί προσθετικά στο μετοχικό κεφάλαιο, γεγονός που σημαίνει ότι αν δεν μπορεί κανείς να αυξήσει τα ίδια κεφάλαια και αναζητά τρόπο να αναπληρώσει ένα κενό, τότε η χρηματοδότηση του χρέους δεν είναι η κατάλληλη λύση για αυτόν.
Η Kreos Capital γνωρίζει καλά ότι τα επιχειρηματικά σχέδια των εταιρειών διαφοροποιούνται σημαντικά καθώς αυτές αναπτύσσονται κυρίως εξαιτίας αλλαγών εντός της εταιρείας, αλλαγών στην αγορά ή και στο ίδιο το προϊόν. Η συνεχής μεταβολή των επιχειρηματικών σχεδίων ενέχει ρίσκο, πράγμα που είναι σαφές στην Kreos και γι’ αυτό, ως δικλείδα ασφαλείας, έχει αποφασίσει να συνάπτει συμφωνίες μόνο με εταιρείες που έχουν ήδη συγκεντρώσει χρήματα από θεσμικούς φορείς.
«Είναι σημαντικό να παραδεχτεί κανείς από την αρχή ότι οι εταιρείες αντιμετωπίζουν προκλήσεις.»
Άρης Κωνσταντινίδης
Ο κ. Κωνσταντινίδης σημειώνει μάλιστα ότι ο τρόπος που προσεγγίζουν τους πιθανούς κινδύνους που μπορεί να αντιμετωπίσει μία εταιρεία με την οποία συνεργάζονται είναι να αναπτύξουν μια ουσιαστική σχέση με την ίδια και τους χορηγούς/επενδυτές της.
Για αυτό το λόγο, η Kreos βλέπει θετικά την απόκτηση δικαιώματος παρατήρησης στο διοικητικό συμβούλιο της εταιρείας, όχι απαραίτητα μια θέση στο διοικητικό συμβούλιο, καθώς επιθυμεί να παρακολουθεί από κοντά πώς κινείται και να κατανοήσει τις ανάγκες της. Έτσι μπορούν να προβλεφθούν διάφορα προβλήματα και να βοηθήσει εκ των προτέρων, αν χρειαστεί και η εταιρεία γνωρίζει από πλευράς της ότι υπάρχει ένα ίδρυμα που πραγματικά τη στηρίζει.
Κλείνοντας, ο κ. Κωνσταντινίδης αναφέρει ότι η δημιουργία μιας συνεργιστικής και συμβιωτικής σχέσης με τις ομάδες μετοχικού κεφαλαίου και διοίκησης για να βοηθήσουμε την εταιρεία να αντιμετωπίσει μια δύσκολη κατάσταση έχει εξαιρετική σημασία.
Η κα. Kadyrova παίρνει το λόγο και επισημαίνει ότι παντού σε όλη την Ευρώπη μπορεί κανείς να αισθανθεί πόσο έχουν επηρεάσει τα διάφορα διεθνή θέματα το οικοσύστημα. Αυτά τα ζητήματα περιλαμβάνουν, αλλά δεν εξαντλούνται, στις επιπτώσεις του COVID-19 και στον πόλεμο που έχει ξεσπάσει στην Ουκρανία.
«Η γενική συμβουλή που δίνουμε σε εταιρείες χαρτοφυλακίου (με το ρόλο του μετοχικού επενδυτή) είναι να προετοιμαστούν για περιόδους αβεβαιότητας.»
Zaya Kadyrova
Μπορεί να χρειαστεί λίγος περισσότερος χρόνος για να αναπτυχθείτε, αλλά θα πρέπει να είστε ευέλικτοι και προσεκτικοί, γεγονός που σημαίνει να διατηρήσετε τους πόρους σας. Η παρότρυνση αυτή διαφέρει από το γενικό μήνυμα που επικρατούσε στην αγορά το 2020, όταν όλοι συμβούλευαν τις εταιρείες να μειώσουν τις δαπάνες τους και να προετοιμαστούν για το χειρότερο.
Αν και η χρηματοδότηση χρέους εξακολουθεί να είναι ένας ανεξερεύνητος τομέας για την πλειονότητα των επιχειρηματιών, με αυτήν τη συζήτηση καταφέραμε να κατανοήσουμε τις διαφορετικές επιλογές που προσφέρονται στις εταιρείες σε διάφορα στάδια και να εντοπίσουμε ευκαιρίες να βρουν το πλεονέκτημα στη χρηματοδότηση των εταιρειών τους.