Η συγκεκριμένη συνέντευξη αποτελεί μια από τις πολλές που μπορείτε να βρείτε στο Greek Tech Revolution report. Μπορείτε να βρείτε το report και να μείνετε συντονισμένοι στα κανάλια μας για ακόμα περισσότερες συνεντεύξεις από την έκδοση του 2020.
Ερωτηθείς αν έχει αλλάξει το επενδυτικό προφίλ των Ελλήνων τα τελευταία χρόνια, στο ίδιο επεισόδιο του “Outliers”, ο έτερος συνιδρυτής και Εκτελεστικός Διευθυντής της Hellas Direct Αιμίλιος Μάρκου επισημαίνει ότι έχουν αλλάξει οι ίδιες οι νεοφυείς εταιρείες στον τρόπο που προσεγγίζουν τη χρηματοδότηση. «Το πρόβλημα που είχαμε ήταν ότι δεν ξέραμε ούτε εμείς τι θέλαμε», λέει χαρακτηριστικά. Στην ερώτηση γιατί να επενδύσει κανείς σε εκείνους, οι ελληνικές εταιρείες έθεταν υπερβολικά ψηλά τον στόχο των multiples και αυτό «ακουγόταν υπερβολικά καλό για να είναι αληθινό». «Βλέπαμε τη Silicon Valley και ξεχνούσαμε το survivorship bias, το γεγονός δηλαδή ότι το μεγαλύτερο ποσοστό των startup εταιρειών που είχαν ιδρυθεί είχαν κλείσει.»
Οι αμερικανικές αλλά και οι ευρωπαϊκές επενδύσεις στον τεχνολογικό τομέα, τόσο στο Ίσραήλ όσο και στις σκανδιναβικές χώρες, είναι αξιοζήλευτα παραδείγματα ανάπτυξης. Όμως και στην Ελλάδα υπάρχουν χρήματα για επενδύσεις. Τα νούμερα σε ό,τι αφορά τη χρηματοδότηση επιβεβαιώνουν τη διαπίστωση αυτή. Σύμφωνα με έρευνα της Endeavor Greece, περισσότερα από 470 εκ. δολάρια επενδύθηκαν συνολικά σε ελληνικές νεοσύστατες επιχειρήσεις. Την ίδια στιγμή, έκθεση που πραγματοποίησε το Found.ation σε συνεργασία με το EIT Digital (τμήμα του Ευρωπαϊκού Ίνστιτούτου Καινοτομίας και Τεχνολογίας) για το 2020 αναφέρει ότι περίπου 34 εκ. ευρώ επενδύθηκαν σε startups μέσω του προγράμματος EquiFund την περασμένη χρονιά, ανεβάζοντας το σύνολο στα 92 εκ. από το 2017 έως σήμερα.
Η διαφαινόμενη αλλαγή στη νοοτροπία των Ελλήνων επιχειρηματιών στο χώρο των startup, σε συνδυασμό με την αξιοπιστία που αποκτά η χώρα διεθνώς, αλλάζουν λοιπόν τα δεδομένα. «Παλαιότερα τα αμερικανικά funds επένδυαν στις ΗΠΑ, ενώ τα ευρωπαϊκά στο Λονδίνο», σημειώνει ο Στέφανος Λουκάκος. «Πλέον, υπάρχει άφθονο χρήμα από πάρα πολλούς και είναι πολύ πιο εύκολο ξένα funds να επενδύσουν στις ελληνικές επιχειρήσεις. Το κύμα χρηματοδότησης έχει επεκταθεί χάρη στα venture capital funds που έχουν δημιουργηθεί στην Ελλάδα».
Η αισιοδοξία στον τομέα των χρηματοδοτήσεων, έτσι όπως διατυπώνεται από Έλληνες επιχειρηματίες, είτε ζουν στην Ελλάδα είτε στο εξωτερικό, προκύπτει από την εμπειρία που συσσωρεύθηκε τα προηγούμενα χρόνια σε παγκόσμιο επίπεδο και τα αποτελέσματα που έφεραν οι επενδύσεις. «Ας μην ξεχνάμε ότι πλέον και τα ιδιωτικά κεφάλαια θέλουν να επενδύσουν στην τεχνολογία γιατί, αποδεδειγμένα πια, ξέρουν ότι μπορούν να βγάλουν χρήματα από τέτοιες επενδύσεις», λέει ο Managing Director της General Catalyst Νίκος Μπονάτσος. «Επομένως», συνεχίζει, «όλο και μεγαλώνει η φιλοδοξία τους να δημιουργήσουν ακόμη μεγαλύτερες εταιρείες. Τα venture capital funds στις ΗΠΑ κάποτε θεωρούσαν τις επενδύσεις στο Ίσραήλ χαμένο χρόνο. Τώρα όμως όχι μόνο δεν ισχύει αυτό, αλλά οι εταιρείες εκεί πωλούνται για αρκετά δισεκατομμύρια».
Σίγουρα επενδυτές βλέπουν την Ελλάδα πιο θερμά, και αυτό έχει να κάνει και με το πολιτικό σκηνικό των τελευταίων ετών, που αποπνέει μεγαλύτερη εμπιστοσύνη και αξιοπιστία, αλλά και μια φιλική προς την επιχειρηματικότητα διάθεση. Ίδιαίτερα σημαντικό είναι και το «διαμέτρημα» των επενδυτών που εισέρχονται στην αγορά. Στο παρακάτω γράφημα αναφέρονται κορυφαία διεθνή funds που έχουν επενδύσει σε δύο ή περισσότερες νεοσύστατες επιχειρήσεις στο οικοσύστημα καινοτομίας της Ελλάδας. «Αλλά έχουν δει και τα exits», τονίζει ο Απόστολος Αποστολάκης. «Από αυτό παίρνει δημοσιότητα και η χώρα. Σήμερα πάλι έχουμε χρήματα και πρέπει να δούμε τα επόμενα 1-2 χρόνια πόσες πολλά υποσχόμενες καινούργιες εταιρείες θα δημιουργηθούν.»
Με δεδομένο τέλος ότι ο τεχνολογικός τομέας από τη φύση του απευθύνεται στην παγκόσμια αγορά και ότι 9 στις 10 εταιρείες μεγάλης αξίας σήμερα είναι τεχνολογικές, με κεφαλαιοποίηση δισεκατομμυρίων ευρώ, είναι ζωτικής σημασίας και το δικό μας οικοσύστημα καινοτομίας να αναπτυχθεί περισσότερο. «Από τη μια έχουμε κάνει τεράστια βήματα, που ίσως δεν αποτυπώνονται και στην οικονομική διάσταση. Έχει δημιουργηθεί ένα ικανό ανθρώπινο δυναμικό που δημιουργεί λύσεις για τους μεγαλύτερους πελάτες στον κόσμο. Υπάρχουν τουλάχιστον 30 εταιρείες που δουλεύουν έτσι. Όμως, οι μικρότερες εταιρείες θα αργήσουν να ακολουθήσουν νέες τεχνολογίες ενώ, ακόμη κι αν το κάνουν, το budget είναι μικρό κι αυτό είναι πρόβλημα. Το περιορισμένο budget είναι το μεγάλο πρόβλημα με τις startups», τονίζει ο Πάνος Παπαδόπουλος.
Συμμετέχοντας σε συζήτηση που διοργάνωσε η Endeavor Greece (17/2/21), ο Στέλιος Ηλία, Managing Director της BC Partners με εκτενές track record επενδύσεων στη χώρα μας έριξε φως στον τρόπο με τον οποίο σκέφτονται επενδυτές την Ελλάδα. «Είναι σημαντικό να επισημάνουμε ότι δεν υπάρχει έλλειψη παγκόσμιου κεφαλαίου στην αγορά σήμερα. Υπάρχουν 3 τρισ. δολάρια ιδιωτικά χρήματα που αναζητούν επενδύσεις σε όλο τον κόσμο. Αν κάποιος λοιπόν ψάχνει να πραγματοποιήσει μια επένδυση στην Ελλάδα, δεν είναι επειδή αυτή καθαυτή είναι μια ελκυστική χώρα, δεν το βλέπουμε έτσι. Αναζητούμε συγκεκριμένες επιχειρήσεις που, συγκριτικά με άλλες χώρες και άλλες εταιρείες του ίδιου κλάδου, παρέχουν ένα καλύτερο προφίλ ανταμοιβής κινδύνου. Ένα από τα πράγματα που ήταν περιοριστικά για εμάς, αλλά και για άλλα μεγάλα επενδυτικά κεφάλαια στο παρελθόν, ήταν το μικρό μέγεθος επιχειρήσεων στην Ελλάδα ή το ότι δραστηριοποιούνται αποκλειστικά εντός των συνόρων.» Σύμφωνα με τον ίδιο, η Ελλάδα μπορεί να παρέχει σε επενδυτές πολλές ευκαιρίες, οι οποίες είναι υποτιμημένες και δεν καλύπτονται επαρκώς, ως εκ τούτου δεν είναι στο ραντάρ των διεθνών επενδυτών. «Πρέπει να υπάρξει μια πιο συντονισμένη προσπάθεια να αναδείξουμε τα θετικά που έχουν αυτές οι εταιρείες.»