Συνεχίζοντας τη σειρά των webinars που πραγματοποιούνται στο πλαίσιο της προσπάθειας υποστήριξης και καθοδήγησης του δικτύου της εν μέσω της κρίσης του Κορονοϊού, η Endeavor διοργάνωσε μία νέα διαδικτυακή συζήτηση με τον Kevin Ryan, μέντορα της Endeavor και ιδρυτή πολλών εδραιωμένων εταιρειών όπως οι DoubleClick, Business Insider, MongoDB και Zola.com.
O Kevin είναι ένας από τους πρωτοπόρους επιχειρηματίες στον τομέα του διαδικτύου και συνιδρυτής της εταιρείας Alley Corp. Κατά τη διάρκεια της διαδικτυακής συζήτησης, ο Kevin μοιράστηκε με το δίκτυο της Endeavor την προσωπική του εμπειρία ως ιδρυτής, διευθυντής και επενδυτής σε μερικά από τα πιο εδραιωμένα brands παγκοσμίως. Ξεκίνησε τη συζήτηση αναφερόμενος στην αρχή της καριέρας του, το 1994, όταν δημιούργησε την ιστοσελίδα Dilbert. Σύμφωνα με τον ίδιο, υπήρξε από τους πρώτους που συνειδητοποίησαν πως «κάποια στιγμή το διαδίκτυο θα γινόταν κάτι πολύ μεγάλο», γεγονός που τον ώθησε στο να επενδύσει στη νεοσύστατη ιστοσελίδα του.
Σύντομα, το Dilbert μετονομάστηκε σε Double Click και μέσα σε 4 χρόνια, απαριθμούσε 2000 υπαλλήλους σε 25 χώρες. Τελικά, η εταιρεία εξαγοράστηκε από τη Google για το ποσό των $3 εκατομμυρίων. Έπειτα, ο Kevin ξεκίνησε πολλές διαφορετικές εταιρείες όπως οι Mongo, Business Insider and Guilt. Από τότε, δημιουργεί κατά κύριο λόγο εταιρείες από το μηδέν, επενδύοντας παράλληλα σε άλλες που βρίσκονται ακόμη σε πρώιμο στάδιο. Όπως επισήμανε και η Linda Rottenberg, ιδρύτρια και CEO της Endeavor παγκοσμίως, ο Kevin είχε επενδύσει και σε εταιρείες του δικτύου της Endeavor, ανάμεσά τους και η ελληνική εταιρεία Blueground.
O Kevin περιέγραψε πώς χειρίστηκε μία σημαντική κρίση στο παρελθόν, όταν αναγκάστηκε να απολύσει μεγάλο μέρους του προσωπικού, ενώ έχασε το 70% των πελατών του. Σημείωσε μάλιστα πως η κρίση που πέρασε όταν ηγούνταν της εταιρείας Double Click, ήταν ακόμη χειρότερη από αυτή που βιώνουμε σήμερα. «Ήταν πολύ δύσκολο και ουσιαστικά πολύ δυσκολότερο από αυτό που συμβαίνει αυτήν την περίοδο, καθώς για δύο ολόκληρα χρόνια υπήρχε έλλειψη χρημάτων. Η τιμή των μετοχών της εταιρείας μου κατέρρευσε από την αξία των $130 εκατομμυρίων στα $5 εκ. Ήταν πολύ άσχημη κατάσταση, όλοι εγκατέλειψαν τις ελπίδες τους».
Ωστόσο, σύμφωνα με τον επενδυτή «το πιο ενδιαφέρον, ήταν ότι τα θεμέλια της εταιρείας μας παρέμεναν εξαιρετικά, κάτι που μου έδωσε την αυτοπεποίθηση, ότι ό,τι είχαμε καταφέρει δεν θα χανόταν. Επρόκειτο για μία οικονομική κρίση και όχι για μία θεμελιώδη κρίση των επιχειρήσεων». Παραδέχτηκε, βέβαια, πως μία λάθος κίνησή του ήταν το ότι κάθε φορά που προχωρούσε σε έναν νέο κύκλο απολύσεων, διαβεβαίωνε λανθασμένα τους εναπομείναντες υπαλλήλους πως το πρόβλημα είχε λήξει. «Πιστεύαμε πως όντως η κατάσταση είχε τελειώσει, αλλά κάναμε λάθος. Η κατάσταση συνέχισε να χειροτερεύει» επισήμανε.
Όταν ρωτήθηκε αναφορικά με το τι θα έκανε διαφορετικά σήμερα, ως CEO που αντιμετωπίζει τέτοιες στιγμές αβεβαιότητας, ο Kevin δήλωσε πως κατά 80% θα είχε ακολουθήσει την ίδια τακτική. Αυτό που θα είχε κάνει διαφορετικά, ήταν το να μην διαβεβαιώσει τους υπαλλήλους του ότι το πρόβλημα είχε τελειώσει. «Αντί αυτού, θα τους έλεγα ότι δεν ξέρω πότε θα τελειώσει όλο αυτό. Θα μοιραζόμουν μαζί τους, όποια πληροφορία είχα μέχρι εκείνη τη στιγμή και θα τους εξηγούσα ότι δεν έχω καμία ιδέα πότε θα επιστρέψουμε στην κανονική ροή της εργασίας μας. Διαβάζω τις εφημερίδες όπως όλοι και δεν ξέρω τίποτε παραπάνω για τον κορωνοϊό από εκείνους» εξήγησε. «θα πρότεινα να παίρνουμε τρεις μήνες κάθε φορά και να προσαρμοζόμαστε. Και αν έπρεπε να προχωρήσω σε απολύσεις, θα υπενθύμιζα σε όλους ότι κατά κάποιο τρόπο κάνουμε ό,τι και ένας χειρουργός όταν λέει ότι «θα σου κόψω το χέρι για να ζήσεις. Δεν μου αρέσει που πρέπει να σου κόψω το χέρι αλλά πρέπει να κάνω το σωστό στην προκειμένη περίπτωση προκειμένου να σώσω το σώμα» πρόσθεσε.
Ο Kevin εξήγησε ότι πλέον δεν αναλαμβάνει σχεδόν ποτέ τη θέση του CEO. Τόνισε μάλιστα ότι «δεν μπορείς να είσαι CEO σε πολλές εταιρείες, γιατί κατά την άποψή μου δεν είσαι CEO στην πραγματικότητα». Σχετικά με το ρόλο του Προέδρου, εξήγησε ότι δεν είναι πάντοτε ξεκάθαρος. Όπως δήλωσε, «ο ρόλος του Προέδρου είναι κυρίως να οργανώνει και να ξεκινά τις Συνεδριάσεις του Διοικητικού Συμβουλίου» ενώ συμπλήρωσε πως ο σωστός Πρόεδρος είναι εκείνος που καθοδηγεί, συμβουλεύει και βοηθά τον Διευθύνοντα Σύμβουλο να πετύχει. Σύμφωνα με τον Kevin, το μόνο πράγμα που δεν μπορεί να κάνει ο CEO, είναι να είναι αποστασιοποιημένος από το προσωπικό του. Αντίθετα, ο Πρόεδρος μπορεί να είναι πιο αντικειμενικός σχετικά με το ποιος είναι παραγωγικός και ποιος όχι.
Ο Kevin συμπλήρωσε πως «ο σωστός Πρόεδρος, πρέπει να συμβουλεύει και να βοηθά τον CEO έτσι ώστε να διοικεί επιτυχημένα την επιχείρηση. Σκοπός δεν είναι να τον αντικαταστήσει, σε περίπτωση ανάγκης, αλλά να τον συμβουλέψεις χρησιμοποιώντας τις γνώσεις και τις δεξιότητες των μελών του Διοικητικού Συμβουλιου, έτσι ώστε αυτός και η ομάδα του να είναι πιο αποτελεσματικοί. Εξήγησε επίσης πως το μόνο πράγμα που δεν μπορεί να κάνει ο CEO, είναι να είναι αποστασιοποιημένος από την ομάδα του. Έτσι, ο Πρόεδρος μπορεί να είναι πιο αντικειμενικός σχετικά με το ποιος είναι παραγωγικός και ποιος όχι.
Σύμφωνα με τον Kevin, «Η πρόσληψη δεν ακολουθεί ποτέ μία συγκεκριμένη διαδικασία. Δεν γίνονται πάντοτε όλα σωστά. Ωστόσο, είναι το πιο σημαντικό πράγμα που κάνουμε και όταν γίνεται σωστά, δεν χρειάζεται τίποτα παραπάνω, καθώς υπάρχουν οι υπεύθυνοι του κάθε τμήματος για να παίρνουν όλες τις σημαντικές αποφάσεις».
Τόνισε επίσης πως το φύλο ή οι ακαδημαϊκές επιδόσεις, δεν παίζουν ρόλο. «Η μόνη προκατάληψη που θα είχα, η μόνη κατηγορία από την οποία δεν θα προσλάμβανα ποτέ, είναι εργαζόμενους από μεγάλες εταιρείες» εξήγησε. «Δεν είναι ότι δεν είναι αξιόλογοι άνθρωποι, αλλά, αν διοικούσες μία μεγάλη εταιρεία, τα ένστικτά σου είναι λανθασμένα. Με την ίδια λογική, δεν θεωρώ πως έχω τα κατάλληλα ένστικτα για να διοικήσω μία εταιρεία 5 χιλιάδων ατόμων όπως η INTEL, καθώς δεν θα είχα τις σωστές αντιδράσεις. Θα ήθελα κάποιον που να έχει κάνει το ξεκίνημά του σε μία μεγάλη εταιρεία αλλά θα έχει σίγουρα δουλέψει και εκπαιδευτεί σε μία μικρότερη πρόσθεσε.
Ο επενδυτής επίσης, επικεντρώθηκε στη σημασία των συστάσεων. Σύμφωνα με τον Kevin «Συχνά, δεν αφιερώνεται αρκετός χρόνος στη λήψη συστάσεων. Μπορεί να αφιερώνονται 20 ώρες στις συνεντεύξεις με τους υποψηφίους και μία ώρα στη λήψη συστάσεων, παρ΄όλο που το τελευταίο είναι ζωτικής σημασίας. Πιστεύω ότι οι περισσότεροι, θα επωφελούνταν αν δεν γνώριζαν τον υποψήφιο πριν τον προσλάβουν».
Τόνισε, πως υπάρχουν πολλά στοιχεία που σε αποπροσανατολίζουν, όταν γνωρίζεις κάποιον, όπως το να παρουσιάζεται σωστά ή να φαίνεται ότι έχει αυτοπεποίθηση. «Αυτό όμως που πραγματικά έχει σημασία στη δουλειά είναι η προσοχή στη λεπτομέρεια, η αλληλεπίδραση με άλλα άτομα και κανένα από αυτά τα στοιχεία, δεν είναι εμφανή κατά τη συνέντευξη. Η συνέντευξη είναι σαν να συζητάς με το LeBron James για το μπάσκετ, το οποίο είναι ωραίο, αλλά το να δω τον LeBron James να παίζει μπάσκετ, είναι αυτό που θα με κάνει να καταλάβω αν πραγματικά είναι καλός παίκτης» εξήγησε. «Δεν μπορώ να έχω άποψη για το πώς είναι κάποιος σε ένα εταιρικό περιβάλλον, αλλά όλοι οι συνεργάτες του έχουν, οπότε μόλις ακούσω τι έχουν να πουν, θα έχω μια πλήρη εικόνα του ποιος πραγματικά είναι» πρόσθεσε.
Όταν ρωτήθηκε σχετικά με τον αν επενδύει αυτή την περίοδο, ο Kevin δήλωσε πως κατά την διάρκεια των πρώτων 6 μηνών του τρέχοντος έτους, επένδυε περισσότερο από ποτέ. «Βλέπω εξαιρετικές ευκαιρίες και χαμηλές τιμές. Οι περισσότεροι Αντιπρόεδροι, λένε ότι επενδύουν, αλλά δεν ισχύει» δήλωσε. «Αυτή τη στιγμή, σκέφτονται τι είναι καλό για τις εταιρείες και δεν είναι πρόθυμοι να ρισκάρουν. Είναι πολλοί διστακτικοί, το βλέπω κάθε φορά. Ωστόσο, η κατάσταση θα βελτιωθεί, θα αρχίσουν να αλλάζουν τα πράγματα».
Σύμφωνα με τον Kevin, αυτή τη στιγμή, η εκτίμηση της αξίας πολλών εταιρειών έχει πέσει σημαντικά. “Έχω εταιρείες που συμβιβάζονται και δέχονται χαμηλότερες εκτιμήσεις και σχετικά δυσμενέστερους όρους. Οι πιο μικρές εταιρείες είναι εκείνες που θα δεχτούν το μεγαλύτερο πλήγμα” εξήγησε ο Kevin, ενώ προσέθεσε ότι έχει αποφασίσει να μην επενδύει σε επιχειρήσεις με αντικείμενο σχετικό με τον Κορονοϊό. “Επενδύω σε νεοφυείς επιχειρήσεις, οι οποίες δεν παρουσιάζουν μεγάλη ανάπτυξη στα πρώτα 4-5 χρόνια. Μέσα στην επόμενη πενταετία, ευελπιστώ πως η όλη κρίση θα έχει τελειώσει και θα επιστρέψουμε πίσω σε ό,τι θεωρούμε ως κανονικότητα. Υπάρχουν ακόμη ενδιαφέρουσες ευκαιρίες σε όλους τους τομείς”.
Ο Kevin επίσης θεωρεί ότι οι επιτυχημένοι επιχειρηματίες είναι εκείνοι που μπορούν να προσελκύσουν καλό ανθρώπινο δυναμικό, που θα δείξει εμπιστοσύνη στην εταιρεία και θα θέλει να δουλέψουν για αυτή, να γίνει κομμάτι της. «Ένα από τα πιο σημαντικά πράγματα που ψάχνω όταν επενδύω σε μία εταιρεία είναι το να μπορεί να προσελκύσει καλούς ανθρώπους. Στις εταιρείες υψηλής τεχνολογίας υπάρχουν τόσες πολλές επιλογές, με αποτέλεσμα οι άνθρωποι να θέλουν να εργαστούν για καλές εταιρείες, που μπορούν να τους βοηθήσουν στην καριέρα τους» εξήγησε.
Ο Kevin υπογράμμισε ότι δεν είναι απαραίτητο να ξεκινήσει κάποιος μία εταιρεία σε έναν τομέα που γνωρίζει καλά. “Αν προσέξουμε το μοντέλο σημαντικών, επιτυχημένων εταιρειών, υπήρχαν άνθρωποι που εργάζονται σε άλλες startups σε διαφορετικό επίπεδο. Για παράδειγμα, όταν ζητούσαμε χρηματοδότηση για το Business Insider, ούτε εγώ ούτε ο Διευθύνων Σύμβουλος προερχόμασταν από τον χώρο των media αλλά είδαμε κάτι που οι περισσότεροι άνθρωποι των media δεν μπορούσαν να δουν.” εξήγησε.
“Προτού ιδρύσω μία νέα εταιρεία σκέφτομαι τα προβλήματα και τις ελλείψεις της αγοράς. Στην περίπτωση της Mongo για παράδειγμα, γνωρίζαμε ότι το προϊόν που προσφέρει η Oracle ήταν ακριβό, και ότι δεν είχε τη σωστή τεχνολογική υποδομή. Έτσι, αποφασίσαμε να δημιουργήσουμε ένα καλύτερο προϊόν.” πρόσθεσε.
Σύμφωνα με τον επενδυτή, γενικά οι γυναίκες συγκεντρώνουν λιγότερες χρηματοδοτήσεις. «Υπάρχουν λίγες γυναίκες που ζητούν χρηματοδότηση και ακόμη λιγότερες είναι εκείνες που εν τέλει την παίρνουν. Επίσης, οι επιχειρήσεις στον τομέα της τεχνολογίας, είναι δυσκολότερο να προσελκύσουν γυναίκες. Στη Double Click, μόνο το 24% ήταν γυναίκες. Διότι, λιγότερες γυναίκες έχουν σπουδάσει computer science και ακόμη λιγότερες λειτουργούν ως πρότυπα σε αυτόν τον τομέα. Ωστόσο, βρισκόμαστε στο σωστό δρόμο, έχουμε αρχίσει να βλέπουμε καλά παραδείγματα παντού» εξήγησε ο Kevin.
Τόνισε επίσης, πως όταν οι γυναίκες ζητούν χρηματοδότηση, τείνουν να είναι λιγότερο επιθετικές. «Οι άντρες συχνά υπερβάλλουν και για αυτό φαίνονται πιο σίγουροι, κάτι που αρέσει στους επενδυτές και είναι κάτι που περιμένουν. Τους αρέσει να βλέπουν σιγουριά» συνέχισε.
Ο Kevin επέμεινε πως δεν γνωρίζουμε ακόμη πως θα είναι το μέλλον. «Θα πρέπει να είμαστε προσεκτικοί γιατί δεν έχουμε την παραμικρή ιδέα για το πώς θα είναι το μέλλον. Αν επιστρέψουμε πάλι σε καραντίνα το φθινόπωρο ή αν το χρηματιστήριο καταρρεύσει, η δυναμική των οικονομικών θα αλλάξει. Για αυτό το λόγο, προτείνει στους επιχειρηματίες να:
Όπως υπογράμμισε «δεν κερδίζουμε γιατί είμαστε σε καλύτερη οικονομική κατάσταση, κερδίζουμε γιατί προσφέρουμε ένα καλύτερο προϊόν συγκριτικά με τους ανταγωνιστές μας».
Σύμφωνα με τον επενδυτή, στο κοντινό μέλλον θα δούμε την αγορά και τη ζήτηση να προσαρμόζονται. «Πολλές από τις εταιρείες μου έχουν προβεί σε περικοπή μισθών της τάξης του 20%, αλλά κανένας εργαζόμενος δεν έχει απολυθεί. Οι εργαζόμενοι καταλαβαίνουν γιατί οι εργοδότες πρέπει να κάνουν αυτό που κάνουν, καθώς αν δεν γίνονταν αυτές οι περικοπές, θα έπρεπε να απολύσουν ένα μέρος του προσωπικού. Η κύρια ευθύνη των επιχειρηματιών a είναι να σώσουν την εταιρεία έχοντας ρευστότητα» εξήγησε.
Συνολικά, ο Kevin δήλωσε ότι προβληματίζεται σχετικά με τις οικονομικές επιπτώσεις της πανδημίας. Επισήμανε, δε, ότι η οικονομική επίπτωση θα είναι ακόμη πιο σοβαρή από την υγειονομική. «Πιστεύω πως θα είναι μία αρκετά άσχημη κατάσταση. Θα έχουμε 25-30% ανεργία, εκατοντάδες χιλιάδες πτωχεύσεις και εξαφάνιση ολόκληρων οικονομικών τομέων. Θα είναι καταστροφικό και θα πληρώσουμε το τίμημα για μεγάλο χρονικό διάστημα, πολύ περισσότερο απ’ όσο πιστεύουν» δήλωσε. Επίσης, δήλωσε ότι ανησυχεί για την έλλειψη παγκόσμιας ηγεσίας. “Οι ΗΠΑ απουσιάζουν, η Κίνα έχει τα δικά της συμφέροντα και η Ευρώπη έχει ένα περίεργο σύστημα λήψης αποφάσεων.”
Παρά τις ανησυχίες του, ο Kevin έκλεισε την ομιλία με ένα θετικό μήνυμα. «Oι άνθρωποι είμαστε εξαιρετικά επιχειρηματικά πνεύματα και θα βρουν απαντήσεις στα περισσότερα προβλήματα εν καιρώ. Ο κόσμος έχει βελτιωθεί τα τελευταία 25 χρόνια – βρισκόμαστε σε πολύ καλύτερη κατάσταση ως προς τη διαχείριση διεθνών προβλημάτων. Ο κόσμος μπορεί να μην είναι ακόμη τέλειος αλλά σίγουρα είναι πολύ καλύτερος σε σχέση με το παρελθόν».